محمد کیان وجدان پاک، محمد جواد آزادی رنانی، دکتر بهزاد نیرومند، دکتر علی مالکی،
دوره ۹، شماره ۲ - ( مقالات آماده انتشار ۱۴۰۴ )
چکیده
افزایش روزافزون تولیدات الکترونیکی و استفاده از لحیم در آن‌ها باعث شده تا دوام اتصال لحیم به یکی از عوامل اصلی موثر بر طول عمر لوازم و تجهیزات الکترونیکی تبدیل شود. به‌صورت سنتی در اتصالات الکترونیکی از لحیم‌های قلع-سرب استفاده می‌شده است اما، در سال‌های اخیر محدودیت‌ها در حوزه محیط زیست و سلامتی انسان باعث منع استفاده از لحیم‌های قلع-سرب به‌علت حضور عنصر سمی سرب در آن‌ها شده و پژوهش‌های مختلفی جهت جایگزین کردن لحیم‌های قلع-سرب با لحیم‌های بدون سرب در حال انجام است. در این پژوهش آلیاژ لحیم Sn-۰/۸۹Zn %Wn به‌روش اکستروژن تجمعی زاویه‌ای ورق قلع و پودر روی، طی ۱۰، ۱۲ و ۱۵ پاس ساخته و مشخصه‌یابی شد و با مشخصات لحیم تجاری قلع-سرب مقایسه گردید. نتایج نشان داد اعمال ۱۲ پاس تغییر شکل بدون استفاده از روانکار یا عملیات روی سطح باعث پخش شدن مناسب پودر روی در زمینه قلع شد. افزایش بیشتر تعداد پاس‌ها باعث افزایش چسبندگی لایه‌ها و پخش شدن مناسب‌تر روی شد. مشاهده شد استحکام برشی اتصال ایجاد شده با استفاده از لحیم قلع-روی حدودا ۶۰% بیشتر از استحکام برشی اتصال ایجاد شده با استفاده از لحیم قلع-سرب تجاری است. زاویه ترشوندگی لحیم ساخته شده قلع-روی بر روی زمینه مسی حدودا ۲۱ درجه و مقاومت الکتریکی آن حدود ۴/۱ نانو اهم اندازه‌گیری شد که در حد قابل‌قبولی برای استفاده در صنایع الکترونیک است ولی نسبت به خواص لحیم قلع-سرب کمتر است.
